تانکر زمینی چیست؟
مخزن زمینی که به آن تانکر زمینی نیز میگویند، یکی از انواع تانکرها است که بر روی سطح زمین نصب می‌شود. دلیل این نام‌گذاری، انواع مختلفی از تانکرهاست که به‌صورت هوایی و یا زیرزمینی نصب می‌شوند. تانکر هوایی بر روی پایه‌های فولادی با ارتفاع زیاد قرار می‌گیرند و مخزن زیرزمینی نیز در زیر زمین دفن می‌شود؛ اما مخازن ذخیره سازی زمینی بر روی سطح زمین قرار می‌گیرند. البته ممکن است آن‌ها را در برخی از مواقع بر روی یک سکو قرار دهند. این سکو زیاد بلند نیست و ارتفاع زیادی ندارد. در این مقاله از تانکر سازی تهران فلز به بررسی کامل منبع زمینی و کاربردهای آن می‌پردازیم.
مخزن زمینی چه کاربردی دارد؟
مخازن ذخیره سازی زمینی در بسیاری از صنایع کاربرد دارند و بدون آن‌ها، ادامه روند بسیاری از صنایع، کارخانه‌ها، پالایشگاه‌ها، کارگاه‌ها و حتی مشاغل کوچک با مشکل جدی مواجه خواهند بود. این ظروف بزرگ ذخیره سازی در صنایع و مشاغل زیر کاربرد دارند:
- ذخیره انواع مواد شیمیایی
- ذخیره نفت خام
- ذخیره انواع گاز
- ذخیره انواع سوخت و فرآورده‌های نفتی
- صنایع غذایی
- صنایع دارویی
- صنایع بهداشتی
- ذخیره آب شرب
- ذخیره آب باران
- ذخیره سازی حق آب کشاورزی
- ذخیره انواع اسید و مواد شیمیایی خورنده
- ذخیره کود مایع برای کشاورزی
- ذخیره انواع غلات و حبوبات
- ذخیره انواع علوفه برای دام‌ها
- نگهداری سیمان
بنابراین مخزن زمینی یکی از پرکاربردترین نوع مخازن ذخیره سازی است.
انواع مخازن ذخیره سازی زمینی
بدون شک کاربردهای متنوع منبع زمینی، تنوع در ساخت آن را گسترش می‌دهد. به عبارتی مصارف گوناگون مخزن زمینی باعث شده تا این منبع به اشکال مختلفی ساخته شود. این تنوع در نوع مواد اولیه، نوع ساختار، ابعاد، حجم و ظرفیت، نحوه نگهداری و مراقبت، نحوه نصب، روش‌های تعمیر و دیگر جنبه‌های تانکر زمینی تأثیر می‌گذارد. در این بخش، انواع مخزن زمینی از نظر نوع ساختار را بررسی می‌کنیم:
- مخزن زمینی سقف ثابت
- منبع زمینی سقف شناور داخلی
- تانکر زمینی سقف شناور خارجی
- مخزن زمینی سقف شناور گنبدی
- منبع زمینی تحت فشار
- مخازن ذخیره سازی افقی
- مخازن ذخیره سازی عمودی
- مخازن کروی
- تانکر زمینی مستطیلی
هر یک از این تانکرها کاربردهای خاصی دارند که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
۱. مخزن زمینی سقف ثابت
مخزن زمینی سقف ثابت همان مخازنی هستند که شکل ظاهری ثابتی دارند و سقف آن‌ها به‌طور کامل به آن‌ها متصل است و حرکت نمی‌کند. سقف این تانکرها می‌تواند به‌صورت مخروطی، گنبدی و یا تخت و مسطح باشد.
۲. مخزن زمینی سقف شناور داخلی
منبع زمینی سقف شناور داخلی دارای یک سقف متحرک و یک سقف ثابت است. سقف متحرک یا شناور همراه با سطح مایع درون منبع حرکت می‌کند؛ یعنی زمانی که سطح مایع پایین می‌رود، سقف تانکر نیز به همراه آن پایین می‌رود. این در حالی است که سقف ثابت آن همچنان در جایگاه خود باقی است.
۳. مخزن زمینی سقف شناور خارجی
برای ذخیره ایمن فرآورده‌های نفتی، از منبع سقف شناور خارجی استفاده می‌کنند. این تانکرها دارای یک پوسته استوانه‌ای فولادی در بالای خود هستند که باز می‌ماند و در واقع روی سطح مایع شناور است.
۴. مخزن زمینی سقف شناور گنبدی
این نوع تانکر کاملاً شبیه به تانکر سقف شناور خارجی است. با این تفاوت که این مورد دارای سقف گنبدی است اما تانکری که قبلاً معرفی شد، دارای سقف مسطح است.
۵. مخزن زمینی تحت فشار
می‌دانید که حجم گازها در دماهای مختلف، متفاوت است. هر چه دمای یک گاز بالاتر باشد، مولکول‌های آن، بیشتر از هم فاصله می‌گیرند و حجم گاز را بالاتر می‌برند. عکس این قضیه نیز برقرار است. به عبارتی زمانی که دمای یک گاز کاهش می‌یابد، حجم آن کمتر می‌شود. تا جایی که در برخی از موارد، گاز به مایع تبدیل می‌شود.
با استفاده از این توضیح می‌توان پی برد که مخازن ذخیره سازی زمینی تحت فشار، چه نوع تانکرهایی هستند. در واقع این تانکرها برای ذخیره انواع گاز به کار می‌روند. معمولاً فشار داخلی این مخازن بیشتر از فشار اتمسفر است؛ بنابراین باید به‌گونه‌ای تولید شود که از هرگونه انفجار در دمای معمولی و نیز دماهای خواسته شده جلوگیری نماید. مخزن زمینی تحت فشار را معمولاً از جنس فایبرگلاس یا کامپوزیت می‌سازند.
۶. مخازن ذخیره سازی افقی
تانکرهای افقی برای ذخیره انواع مایعات خنثی، آب، مواد شیمیایی، اسیدها، مواد غذایی و انواع سوخت و مواد نفتی کاربرد دارند. این نوع مخازن ذخیره سازی زمینی را معمولاً به شکل بیضی می‌سازند. حجم و اندازه مخازن افقی معمولاً به‌اندازه‌ای است که می‌توان آن را به‌راحتی جابه‌جا نمود. بیشتر مخازن آب به‌صورت افقی تولید می‌شوند.
۷. مخازن ذخیره سازی عمودی
این نوع مخزن زمینی معمولاً به‌صورت استوانه با قطرهای مختلف ساخته می‌شود. شاید شما هم در اطراف خود نمونه‌هایی از آن‌ها را دیده باشید. یک مخزن آب عمودی با ایستاده می‌تواند فشار بهتری برای شیر آب فراهم کند.
۸. مخازن کروی
مخازن ذخیره سازی کروی معمولاً برای ذخیره گازها کاربرد دارند و ساختار آن‌ها یکپارچه و بدون درز است. این ویژگی کمک می‌کند تانکر بتواند فشارهای بالا را نیز تحمل کند، بدون اینکه آسیبی به مخزن و محیط برسد.
۹. مخازن مستطیلی
منبع مستطیلی به‌صورت مستطیل‌های با درب و بدون درب در اندازه‌های مختلف ساخته می‌شوند. کاربرد این مخازن ذخیره سازی بسیار گسترده و متنوع است. از ذخیره آب تا جابه‌جایی مواد غذایی و خوراکی.
جنس مخزن زمینی از چیست؟
توضیحات بالا ممکن است این سؤال را به ذهن شما بیاورد که این مخازن از چه موادی تولید می‌شوند؟ در جواب باید گفت جنس منبع در بسیاری از موارد، به کاربرد آن بستگی دارد. برای مثال شما می‌توانید آب را در یک تانکر پلاستیکی، یک مخزن استیل، کامپوزیت و بسیاری دیگر از تانکرها ذخیره کنید؛ اما زمانی که می‌خواهید با اسیدها کار کنید، باید به‌دقت انواع تانکر را بررسی کنید تا بدانید کدام تانکر در مقابل اسید مقاومت می‌کند و با آن واکنش نمی‌دهد.
با این توضیح و با توجه به کاربردهای گسترده مخزن زمینی، این تانکر را از مواد و متریال زیر می‌سازند:
- استیل
- فولاد ضدزنگ با گریدهای مختلف
- آهن گالوانیزه
- کامپوزیت
- فایبرگلاس
- پلاستیک و پلیمرهای مختلف
در هنگام خرید مخزن زمینی باید توجه کنید که تانکر را برای چه کاربردی می‌خرید و به چه حجمی نیاز دارید. به این ترتیب می‌توانید تانکری را انتخاب کنید که بیشترین مطابقت را با نیازهای شما دارد. برای دریافت مشاوره رایگان می‌توانید با تانکر سازی تهران فلز تماس بگیرید.
پیشنهاد مطالعه: مقاله کامیون تانکر چیست؟ انواع و کاربردهای تانکر ماشینی
حجم و ظرفیت تانکر زمینی
یکی از مهم‌ترین مشخصه‌ها و مؤلفه‌های خرید یک تانکر زمینی، توجه به ظرفیت آن است. این تانکرها با گنجایش مختلفی تولید می‌شوند که هر یک می‌تواند مناسب ذخیره یک مایع یا سیال باشد.
به‌طور معمول مخازن ذخیره سازی زمینی با ظرفیت‌های متعدد و متنوعی ساخته می‌شوند. این حجم می‌تواند در حد ۱۰۰ لیتر باشد یا ۱۰۰۰ لیتر. این بستگی به نیاز شما دارد. نمونه‌های دیگری از این تانکرها در حجم‌های ۵۰۰۰ لیتر، ۱۰۰۰۰ لیتر، ۱۵۰۰۰ لیتر و یا هر ظرفیت دیگری که مشتری بخواهد وجود دارد. به عبارتی این تانکرها را می‌توان تا صدها هزار لیتر سفارشی‌سازی نمود. حتی در نمونه‌های بزرگ‌تر، می‌توان آن‌ها را در ظرفیت‌های چندین میلیون لیتری ساخت.
اجزای اصلی تانکر زمینی
هر تانکری دارای تعدادی اجزای اصلی و لوازم جانبی است که باید آن را به همراه تانکر خریداری و نصب نمود. این تجهیزات در بیشتر موارد هزینه اضافی تولید نمی‌کنند و جزوی از تانکر به‌حساب می‌آیند. مخزن زمینی نیز دارای این اجزا است که در ادامه معرفی می‌کنیم. دانستن این موارد به شما کمک می‌کند در هنگام خرید، منبع را به‌خوبی بررسی کنید تا چیزی از قلم نیفتد.
- پوسته
- پایه‌ها
- عدسی‌ها
- تقویتی
- ونت
- منهول
- ورودی
- خروجی
- شیر اطمینان
- رینگ تقویتی
- قلاب
این اجزا در تمامی تانکرهای زمینی ثابت است و همه آن‌ها این موارد را دارا هستند.
مزایا و معایب منبع زمینی
تانکر زمینی مزایایی دارد که در بسیاری از شرایط می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. این مزایا عبارت است از:
- ظرفیت بالا: همان‌طور که در بخش ظرفیت بیان نمودیم، این تانکرها را می‌توان تا صدها هزار لیتر سفارشی‌سازی نمود. در نمونه‌های بزرگ‌تر، حتی می‌توان آن‌ها را در ظرفیت‌های چندین میلیون لیتری ساخت.
- نصب آسان: برخلاف تانکر هوایی و تانکر زیرزمینی که برای نصب به تجهیزات مختلف نیاز دارند، مخزن زمینی را می‌توان به‌راحتی نصب نمود.
- دسترسی آسان: از آنجایی که تانکر زمینی روی سطح زمین نصب می‌شود، دسترسی به آن بسیار آسان است. در صورت بروز هرگونه مشکل می‌توان آن را به‌راحتی بررسی نمود.
- تنوع در جنس ماده اولیه: برخی از مواد اولیه بسیار گران هستند و برای همه مقرون‌به‌صرفه نیستند. خوبی تانکرهای زمینی این است که محدودیتی در جنس ماده اولیه ندارد و به همین دلیل همه می‌توانند تانکر مورد نظر خود را سفارش دهند.
- تنوع در ساخت: مخزن زمینی در اشکال مختلفی وجود دارد که می‌توانید بر اساس نیاز خود، آن را سفارش دهید.
- بازرسی و تعمیر آسان: از آنجایی که مخزن زمینی بر روی زمین نصب می‌شود، بازرسی و تعمیر آن آسان است و به‌راحتی و به‌موقع می‌توان آن را انجام داد. این در حالی است که تانکر هوایی و تانکر زیرزمینی این مزیت را ندارند. در این تانکرها بازرسی و تعمیر با فرآیندهای پیچیده‌تری صورت می‌پذیرد.
مجموع این مزایا باعث شده تا منبع زمینی محبوبت و کاربرد زیادی کسب کند.
معایب
معایب تانکر زمینی می‌تواند به دلیل انتخاب نادرست آن اتفاق بیفتد. برای مثال در مکان‌هایی که شرایط محیطی بسیار نامساعد است و تانکر به‌سرعت دچار فرسودگی و یا شکستگی می‌شود، شاید بهتر باشد از یک تانکر زیرزمینی استفاده کنید و نه منبع زمینی.
از طرفی اگر شما به یک مخزن آب نیاز دارید، شاید فشار آب هم برایتان اهمیت داشته باشد. این در حالی است که تانکر هوایی بهترین گزینه برای داشتن فشار مناسب آب است نه تانکر زمینی؛ بنابراین در هنگام خرید تانکر باید دقت لازم را به کار بگیرید تا از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کنید.
قیمت مخزن زمینی
عوامل بسیار زیادی بر قیمت مخزن زمینی تأثیرگذار هستند؛ بنابراین نمی‌توان یک قیمت واحد برای آن بیان نمود. برخی از پارامترهای مؤثر در قیمت مخزن را در ادامه مشاهده می‌نمایید:
- ظرفیت: هرچه ظرفیت تانکر بیشتر باشد، نیاز به مواد اولیه بیشتری دارد و زمان ساخت آن نیز طولانی‌تر خواهد بود؛ بنابراین قیمت منبع نیز بالاتر می‌رود.
- جنس مواد اولیه: جنس مواد اولیه به‌طور مستقیم بر قیمت مخزن تأثیر می‌گذارد. هر چه متریال گران‌تر باشد، قیمت مخزن نیز بالاتر است. ابن در حالی است که نوسانات ارزی در بازار ایران نیز به‌شدت به چشم می‌خورد و می‌تواند قیمت مواد اولیه را افزایش دهد.
- کیفیت مواد اولیه: کیفیت مواد اولیه در قیمت نهایی تأثیر بسزایی دارد. استفاده از مواد اولیه نامرغوب می‌تواند تانکر ارزان‌تری به شما تحویل دهد؛ اما کسی کیفیت چنین تانکری را تضمین نمی‌کند؛ بنابراین هرچه کیفیت بهتر باشد، قیمت بالاتر خواهد بود.
- ضخامت ورق‌ها: در تانکرهای فلزی، ضخامت ورق یکی دیگر از پارامترهای تعیین قیمت است.
- کاربرد: ماده‌ای که قرار است در مخزن زمینی ذخیره شود، بر عملکرد مخزن تأثیر می‌گذارد؛ بنابراین اگر مواد خاصی را ذخیره می‌کنید، نیاز به تانکری با ویژگی‌های خاص دارید. این امر قیمت مخزن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- نحوه ساخت: روش‌های ساخت، روش‌های جوشکاری، تجهیزات مورد نیاز و مواردی از این دست می‌تواند بر قیمت تانکر اثرگذار باشد.
مجموع این عوامل به همراه مهارت و تجربه تانکر سازی می‌تواند قیمت نهایی را تعیین نماید؛ بنابراین اگر نیاز به یک مخزن زمینی و استعلام قیمت دقیق آن دارید، می‌توانید با تانکر سازی تهران فلز تماس بگیرید.
روش‌های افزایش طول عمر مخزن
مخازن را نمی‌توان به‌طور پیوسته تعویض کرد. یک بار هزینه باید بتواند تا سالیان دراز ظرف ذخیره سازی را تأمین کند. برای اینکه بتوانید از مخزن خود استفاده طولانی‌تری ببرید، لازم است نکاتی را رعایت نمایید. این نکات به شما کمک می‌کند طول عمر تانکر خود را افزایش دهید:
- بازرسی منظم: مخزن زمینی را به‌صورت دوره‌ای و منظم بررسی کنید تا در صورت وجود هرگونه مشکل، به‌سرعت آن را شناسایی و رفع نمایید. پیشگیری یا رفع به‌موقع آسیب‌ها، خرابی‌ها و خوردگی‌ها به طول عمر تانکر می‌افزاید.
- تخلیه و شستشوی منظم: به‌صورت دوره‌ای تانکرها را پس از تخلیه، به‌خوبی تمیز نمایید تا از تجمع هرگونه آلودگی، رسوب، جلبک و هر نوع ماده اضافی جلوگیری کنید.
- جلوگیری از هرگونه آسیب فیزیکی: ضربه و هرگونه آسیب فیزیکی می‌تواند برای مخزن زمینی شما یک خطر به وجود بیاورد. در تانکرهای ذخیره گاز، این عمل حتی می‌تواند باعث انفجار شود؛ بنابراین از ورود هرگونه ضربه به تانکر ممانعت کنید.
- ایجاد پوشش‌های محافظتی: مخزن زمینی را در برابر عواملی که آن را به سمت فرسایش و یا خرابی می‌برند، محافظت کنید. برای مثال می‌توانید از انواع رنگ و یا پوشش‌های پارچه‌ای استفاده نمایید.
- استفاده درست و متناسب با مشخصه تانکر: هر تانکر ممکن است برای کاربرد به خصوصی ساخته شود. استفاده از این تانکر در جهت‌های دیگر، می‌تواند عمر مفید آن را کاهش دهد. برای مثال شما نباید در مخزن آب، مواد شوینده ذخیره کنید. این کار به تانکر آسیب می‌رساند.
- نصب درست و اصولی: نصب نادرست می‌تواند عمر تانکر را کوتاه کند؛ بنابراین لازم است برای نصب از متخصصین این حوزه کمک بگیرید.
جمع‌بندی و سخن پایانی
در این مقاله از تانکر سازی تهران فلز به بررسی کامل مخزن زمینی پرداختیم و انواع و کاربردهای آن را بررسی نمودیم. از جمله کاربردهای تانکر زمینی می‌توان ذخیره انواع سوخت، مواد شیمیایی، اسیدها، آب شرب و آب کشاورزی، مواد غذایی، انواع گازها، مواد دارویی و مواد بهداشتی را نام برد. کاربردهای متنوع موجب ساخت انواع مختلفی از منبع زمینی شده است. این تنوع هم در ساختار و هم در مواد اولیه وجود دارد. در این راستا تانکر زمینی را از مواد مختلفی نظیر انواع فلزات، انواع مواد پلیمری، فایبرگلاس و کامپوزیت می‌سازند. همچنین این مخازن ذخیره سازی زمینی به‌صورت عمودی، افقی، مستطیلی، کروی، تحت فشار، سقف ثابت و سقف متغیر وجود دارند. برای سفارش هر نوع تانکر زمینی و دیگر انواع تانکر، می‌توانید با تانکر سازی تهران فلز تماس بگیرید.